Przybliżamy japońskiego jena: jego historię i sposoby handlu

Wśród siedmiu głównych walut, które dominują na globalnym rynku forex, jen plasuje się jako trzecia pod względem obrotów handlowych, ustępując tylko dolarowi amerykańskiemu i euro. Waluty te stanowią 83% rynku forex, podkreślając znaczącą rolę jena w handlu międzynarodowym i handlu walutami.

Główne punkty:

• Wprowadzenie jena pod koniec XIX wieku było częścią modernizacji Japonii i stanowiło przejście z niejednolitego systemu walutowego na jedną walutę krajową
• Jen japoński (¥) jest trzecią pod względem obrotów handlowych walutą na rynku forex, odgrywającą kluczową rolę w handlu międzynarodowym i finansach
• Jen jest używany w handlu typu carry trading jako bezpieczna przystań i służy jako globalna waluta rezerwowa
• Na wartość jena i gospodarkę Japonii znacząco wpłynęły wydarzenia takie jak Porozumienie z Plaza, azjatycki kryzys finansowy, trzęsienie ziemi i tsunami w 2011 roku oraz pandemia COVID-19
• Przedsiębiorcy i inwestorzy mogą uzyskać ekspozycję na jena poprzez rynek forex, rynek kontraktów terminowych i fundusze ETF

Czym jest jen japoński

Jen japoński, ze skrótem JPY i symbolem ¥, jest oficjalną walutą Japonii, kraju wyspiarskiego w Azji Wschodniej z czwartą co do wielkości gospodarką na świecie (stan na 2023 r.) pod względem nominalnego produktu krajowego brutto (PKB). Ponadto jen odgrywa ważną rolę w globalnych finansach ze względu na swój status waluty rezerwowej.

Symbol jena, który przypomina wielką literę „Y” z dwiema poziomymi kreskami, jest używany na całym świecie.

Sam termin „jen” ma interesujące pochodzenie i po japońsku oznacza „okrągły” lub „koło”. Nazwa ta została wybrana, aby odzwierciedlać kształt japońskich monet. Chociaż poprawna wymowa w języku japońskim to „en”, nazwa ta jest powszechnie wymawiana i pisana jako „jen” w wielu językach, dostosowując się do preferencji fonetycznych mówiących nimi osób.

Historia jena japońskiego

Jen japoński, ustanowiony pod koniec XIX wieku przez rząd Meiji, był kluczową częścią wysiłków w kierunku modernizacji Japonii.

Japonia dążyła do zjednoczenia kraju przy pomocy jednolitej waluty, inspirowanej europejskim dziesiętnym systemem monetarnym. Wcześniej w Japonii w użyciu był system walutowy podzielony na regiony, w którym każdy obszar feudalny emitował własne pieniądze, znane jako Hansatsu, bez standardowego nominału.

Ustawa o nowej walucie z 1871 r. oznaczała wprowadzenie jena jako oficjalnej waluty Japonii, co doprowadziło do konsolidacji emisji walut w ramach nowo utworzonego Banku Japonii w 1882 roku.

Po II wojnie światowej jen doświadczył znacznej dewaluacji. W 1944 roku, aby pomóc japońskiej gospodarce ożywić się po II wojnie światowej, za pomocą umowy zwanej Porozumieniem z Bretton Woods ustalono wartość jena na 360 jenów za jednego dolara amerykańskiego. Ten stały kurs trwał do 1971 roku, kiedy umowa zakończyła się, a cena jena mogła zacząć poruszać się swobodnie. W tym okresie, w latach siedemdziesiątych, wartość jena zmieniała się znacząco podczas kryzysu ropy naftowej, co doprowadziło do okresów deflacji i aprecjacji.

Od 1973 roku rząd japoński aktywnie angażuje się w interwencję rynkową swojego kursu walutowego, znanego jako kurs płynny sterowany lub „Dirty Float”.

Historyczne wydarzenia japońskiego jena w okresie kursu płynnego sterowanego

Kilka kluczowych wydarzeń znacząco wpłynęło na japońskiego jena i gospodarkę kraju w ramach reżimu Dirty Float:

• Porozumienie z Plaza (1985): umowa ta sprawiła, że jen znacznie wzmocnił się w stosunku do dolara amerykańskiego. W 1995 roku jego wartość była prawie równie wysoka co dolara. Ten szybki wzrost wartości jena oznaczał, że mierzona w dolarach gospodarka Japonii pod względem PKB stała się prawie tak duża jak gospodarka USA.
• Azjatycki kryzys finansowy (1997): ten kryzys osłabił jena, powodując recesję w Japonii. W rezultacie rząd przystąpił do pomocy w ożywieniu gospodarczym.
• Trzęsienie ziemi i tsunami (2011): te katastrofy negatywnie wpłynęły na gospodarkę Japonii i na jena. Rząd musiał ponownie interweniować.
• Pandemia COVID-19 (2020): ten globalny kryzys początkowo osłabił popyt na jena jako bezpieczną przystań z powodu niepewności. Wartość jena rosła i spadała od czasu pandemii, a skutki są odczuwalne do dziś.

Przegląd gospodarki Japonii

Gospodarka Japonii jest uznawana za czwartą co do wielkości na świecie pod względem PKB za Stanami Zjednoczonymi i Chinami. Gospodarka Japonii jest bardzo rozwinięta i zaawansowana i jest uważana za wzór dla Azji Wschodniej. Pomimo imponujących atrybutów Japonia również stoi przed poważnymi wyzwaniami.

Mocne strony gospodarki Japonii:

• Produkcja: Japonia wyróżnia się produkcją, szczególnie zaawansowanymi technologicznie i precyzyjnymi towarami, takimi jak roboty i samochody hybrydowe. Jest drugim co do wielkości producentem samochodów na świecie i zajmuje pierwsze miejsce w Indeksie Złożoności Ekonomicznej.
• Finanse: Japonia jest największym na świecie krajem wierzycielskim, z ogromnymi aktywami finansowymi i znaczną nadwyżką handlową. Przekłada się to na wysoką jakość życia obywateli.
• Innowacje: Japonia konsekwentnie plasuje się wśród najbardziej innowacyjnych krajów, wiodących w postępach technologicznych i globalnych wnioskach patentowych. W 2022 roku 47 firm z siedzibą w Japonii znalazło się na liście Fortune 500.
• Gracz globalny: Japonia aktywnie uczestniczy w rynku światowym, zajmując czwarte miejsce pod względem zarówno importu, jak i eksportu (w 2021 r.). Może się też poszczycić piątą co do wielkości giełdą jeśli chodzi o kapitalizację rynkową.

Wyzwania stojące przed gospodarką Japonii:

• Kurcząca się siła robocza: Japonia stoi w obliczu kryzysu demograficznego z powodu starzejącego się społeczeństwa i malejącej populacji. Zagraża to jej zdolności produkcyjnej i potencjałowi wzrostu gospodarczego. Populacja Japonii, która w 2010 r. osiągnęła najwyższy poziom 128 milionów, spadła do 125,5 miliona w 2022 roku i przewiduje się, że spadnie poniżej 100 milionów do połowy XXI wieku.
• Ciężar zadłużenia:Reakcja rządu na kryzysy krajowe doprowadziła do ogromnego długu publicznego, przekraczającego 260% PKB, najwyższego wśród krajów rozwiniętych.
• Stracone dekady: Na początku lat 90. pękła bańka cen aktywów, pogrążając Japonię w okresie stagnacji gospodarczej, znanym jako „stracona dekada”. Ta spuścizna nadal wpływa na wzrost kraju.
• Konkurencja: Konkurencja ze strony Chin i Korei Południowej nadal wywiera presję na japońską dominację produkcyjną, zmuszając ją do ciągłego dostosowywania się i wprowadzania innowacji, aby zachować swoje znaczenie gospodarcze.

Rola jena w globalnej gospodarce

Jen japoński odgrywa wieloaspektową rolę w globalnej gospodarce. Wykracza ona poza jego podstawową funkcję waluty krajowej. Niektóre kluczowe aspekty jego międzynarodowego wpływu to:

1. Carry trade:
   Inwestorzy często pożyczają jen o niskim oprocentowaniu w celu zakupu aktywów zagranicznych o wyższej rentowności, takich jak obligacje lub akcje. Ta strategia jest znana jako „carry trade”. Handel typu „carry trade” tworzy popyt na jen, podnosząc jego wartość. Jednak kiedy sytuacja na rynku nie wygląda najlepiej, inwestorzy spieszą się, aby sprzedać posiadane jeny, powodując spadek wartości tej waluty. Ta zmienność może być zarówno korzystna, jak i ryzykowna dla japońskiej gospodarki.
2. Status bezpiecznej przystani:
   W okresach niepewności gospodarczej inwestorzy szukają schronienia w aktywach o cenie wyrażanej w jenach, ponieważ japońska waluta jest często postrzegana jako bezpieczna ze względu na stabilną i dojrzałą gospodarkę kraju. Może to być korzystne dla Japonii podczas kryzysów, ale silny jen może również zaszkodzić eksportowi, ponieważ towary stają się drogie dla zagranicznych nabywców.
3. Narzędzie do hedgingu:
   Niskie stopy procentowe jena i stosunkowo stabilna gospodarka kraju sprawiają, że jest on atrakcyjnym zabezpieczeniem przed potencjalnymi spadkami w innych głównych gospodarkach, takich jak Stany Zjednoczone. Inwestorzy i przedsiębiorcy często używają jena, aby zrekompensować potencjalne straty w innych walutach. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że jen jest tańszy niż waluty z innych wiodących krajów rozwiniętych.
4. Globalna waluta rezerwowa:
   Chociaż jen nie jest tak dominujący jak dolar amerykański, i tak zajmuje znaczącą pozycję w globalnych rezerwach walutowych. Japońska waluta nadal odgrywa ważną rolę w światowym handlu i stanowi ponad 4% wszystkich globalnych rezerw. Oznacza to, że inne kraje utrzymują jen jako walutę zapasową, co dodatkowo wzmacnia jego obecność na arenie międzynarodowej.
5. Wpływ na japońską gospodarkę:
   Wartość jena bezpośrednio wpływa na handel i działalność gospodarczą Japonii. Jeśli waluta jest uważana za bezpieczną przystań, popyt na nią zwiększa jej znaczenie, w konsekwencji podnosząc jej wartość. Silny jen może spowodować, że eksport będzie droższy, podczas gdy słaby jen może zwiększyć eksport, ale zaszkodzić krajowej sile nabywczej. Bank Japonii (BoJ) podejmuje precyzyjne interwencje rynkowe, aby zrównoważyć te konkurujące ze sobą interesy.

Handel japońskim jenem

Japońskim jenem (JPY) na całym świecie aktywnie handlują różni uczestnicy rynku, od międzynarodowych banków po indywidualnych przedsiębiorców. Oto niektóre z rynków oferujących dostęp do spekulacji na temat wartości jena japońskiego.

1. Rynek forex
   

   Rynek forex to miejsce, w którym można kupować i sprzedawać waluty, takie jak jen japoński, w stosunku do innych walut, takich jak dolar amerykański, funt brytyjski itp.

   Na rynku walutowym możesz handlować wartością jena japońskiego (JPY) w stosunku do wartości innych walut bez faktycznej wymiany lub posiadania aktywów. Odbywa się to poprzez handel kontraktami na różnice (CFD) na parach forex, takich jak USD/JPY (dolar amerykański w stosunku do jena), GBP/JPY (funt brytyjski w stosunku do jena) i AUD/JPY (dolar australijski w stosunku do jena).

   Kiedy handlujesz kontraktami CFD forex na jena, zawierasz umowę z brokerem, której skutkiem jest zysk lub strata z różnicy w cenie otwarcia i zamknięcia transakcji. Kontrakty CFD pozwalają na wykorzystanie dźwigni finansowej do otwierania większych pozycji, co może zwiększyć zarówno potencjalne zyski, jak i straty.

   Aby handlować kontraktami CFD na pary walutowe z jenem, możesz rozważyć otwarcie konta u brokera CFD, takiego jak Plus500.

2. Rynek kontraktów terminowych i opcji na JPY
   Rynek kontraktów terminowych to miejsce, w którym można zobowiązać się do zakupu lub sprzedaży jena w przyszłym terminie za cenę uzgodnioną teraz, znaną jako cena sprzedaży. Przyszła data rozliczenia umowy jest nazywana datą wygaśnięcia.
   
   

   Innym sposobem spekulacji na rynku kontraktów terminowych na jen są „opcje”. Opcje dają Ci niezobowiązujące prawo do kupna lub sprzedaży jena po określonej cenie w dniu wygaśnięcia opcji lub we wcześniejszym terminie.

Kontraktyami terminowymi na jena można obracać na platformach takich jak rynek kontraktów terminowych Plus500US lub Chicago Mercantile Exchange, znana również jako Merc.

3. ETF-y na jena japońskiego
   

   Osoby, które chcą uzyskać ekspozycję na japońskiego jena bez bezpośredniego zajmowania się rynkiem walutowym, mogą to zrobić przy pomocy funduszy notowanych na giełdzie (ETF). ETF-y na jena to finansowe instrumenty pochodne, które śledzą wartość jena japońskiego w stosunku do dolara amerykańskiego lub kilku walut globalnych.

   Dwa przykłady dobrze znanych japońskich funduszy ETF na jena to:

   
   
   1. ProShares UltraShort Jen: Ten fundusz ETF ma na celu dostarczenie wyników, które są odwrotnością dziennych wyników jena w stosunku do dolara amerykańskiego pomnożoną przez dwa. Ma wskaźnik kosztów wynoszący 0,95% i zarządza aktywami o łącznej wartości około 24,45 mln USD.
   2. Invesco CurrencyShares Japanese Yen Trust: Ten fundusz ETF ma na celu bezpośrednie śledzenie ceny jena poprzez utrzymywanie rzeczywistych depozytów w tej walucie. Ma wskaźnik kosztów wynoszący 0,40% i aktywa o łącznej wartości około 82,51 mln USD.

Najbardziej zmienne pary walutowe z japońskim jenem na rynku forex

Niektóre pary walutowe z jenem japońskim (JPY) mają wyższą zmienność niż inne, oferując przedsiębiorcom więcej możliwości handlowych. Są jednak pewne pary JPY, które konsekwentnie wykazują wysoką zmienność. Są to następujące instrumenty:

1. USD/JPY:
   Para walutowa USD/JPY nosi przydomek „Ninja”. Jest to połączenie dwóch największych pod względem obrotów handlowych walut na świecie, dolara amerykańskiego jako waluty bazowej i jena japońskiego jako waluty kwotowanej. Para ta zajmuje znaczącą pozycję na rynku walutowym i ustępuje tylko EUR/USD pod względem wolumenu obrotu. Ruch cen USD/JPY zwykle przekracza 50 do 100 pipsów dziennie.
2. GBP/JPY
   Para walutowa GBP/JPY, nazywana „The Beast” (bestia) lub „Dragon” (smok), jest połączeniem funta brytyjskiego i jena japońskiego. Przydomek wynika z ekstremalnej zmienności tej pary. Dlatego należy podchodzić do niej ostrożnie i solidnie zarządzać ryzykiem. W wyniku zauważalnej zmienności średni dzienny przedział (ADR) ruchu cen GBP/JPY często przekracza 200 pipsów.
3. EUR/JPY
   Wśród najbardziej aktywnie notowanych par walutowych na rynku forex, EURJPY plasuje się w pierwszej dziesiątce i stanowi około 3% wolumenu obrotu na całym świecie. Para ta znana jest ze swojej zmienności przy współczynniku ADR wynoszącym około 70 do 150 pipsów.
4. AUD/JPY i NZD/JPY
   Pary walutowe, takie jak AUD/JPY lub NZD/JPY pozwalają prognozować, jak zmieni się wartość jena japońskiego (JPY) w porównaniu do dolara australijskiego (AUD) lub dolara nowozelandzkiego (NZD).

   Australia i Nowa Zelandia są głównymi eksporterami towarów, takich jak ruda żelaza, złotoi miedź. To sprawia, że pary krzyżowe AUD/JPY i NZD/JPY są podatne na zmienność cen surowców. Oba krosy mają średni dzienny przedział od 80 do 150 pipsów

5. CAD/JPY
   Para dolara kanadyjskiego z jenem japońskim, znana jako CAD/JPY, często wykazuje znaczne wahania kursu z powodu chwiejności cen ropy (ponieważ Kanada jest jednym z głównych eksporterów tego surowca) i ważnych raportów ekonomicznych zarówno z Kanady, jak i Japonii. Ruch cen CAD/JPY zwykle wynosi od 80 do 150 pipsów.

Jakie są główne czynniki napędzające wartość japońskiego jena?

Kurs JPY nieustannie kształtują różne czynniki i zmienne. Są to między innymi:

• Różnica stóp procentowych
  Bank Japonii zwykle utrzymuje swoją tradycyjną politykę łagodną (dovish policy), podczas gdy inne banki centralne podnoszą stopy procentowe, aby kontrolować inflację. Ta odmienna polityka doprowadziła do sporej różnicy w stopach procentowych między Japonią a innymi krajami rozwiniętymi, takimi jak Stany Zjednoczone.
  Inwestorzy od dawna używali jena do transakcji typu carry trade, pożyczając go po niskich stopach procentowych, aby inwestować w aktywa o wyższej rentowności za granicą, co stanowi strategię, która stwarza korzyści i ryzyko dla JPY.
• Luzowanie ilościowe (QE) i kontrola krzywej rentowności
  W celu zarządzania wartością japońskiego jena Bank Japonii (BoJ) stosuje głównie dwie strategie, zwane luzowaniem ilościowym (QE) i kontrolą krzywej rentowności. BoJ kupuje wiele obligacji rządowych, aby upewnić się, że stopy procentowe tych obligacji pozostają w określonym zakresie. Z tego powodu oddziaływanie BoJ było znacznie większe niż wpływ podobnych działań podejmowanych przez banki centralne w USA lub Europie, a japoński jen osłabił swoją pozycję wobec dolara amerykańskiego. Jeśli BoJ zdecyduje się zaprzestać kontrolowania stóp procentowych w ten sposób i podnieść stopy z ujemnych na dodatnie, może to wpłynąć na wzrost gospodarczy Japonii i podejście banków do pożyczania pieniądzy.
• Różnica wzrostu
  Na wartość jena japońskiego wpływa różnica wzrostu gospodarczego między Japonią a innymi państwami, zwłaszcza USA i krajami europejskimi. Gospodarka Japonii kurczy się, częściowo z powodu malejącej liczby ludności, co sprawia, że inwestorzy są mniej zainteresowani jenem w porównaniu z walutami rozwijających się gospodarek.
• Nadwyżka handlowa
  Na wartość waluty Japonii wpływa jej bilans handlowy, będący pod silnym wpływem potrzeby importu energii. Wysokie koszty importowanej energii zmniejszyły nadwyżkę handlową Japonii, osłabiając jena. Jednak spadek cen energii i słabszy jen prowadzący do zwiększenia eksportu może podnieść nadwyżkę handlową Japonii, potencjalnie wzmacniając jena.

Raporty ekonomiczne wpływające na jena japońskiego

Inwestorzy i przedsiębiorcy powinni zwracać szczególną uwagę na niektóre publikacje danych w kalendarzu ekonomicznym, które mogą znacząco wpłynąć na wartość jena japońskiego (JPY). Są to między innymi:

• Indeks cen konsumpcyjnych (CPI): Raport CPI jest ważną miarą inflacji. Wyższa inflacja może prowadzić do podwyżek stóp procentowych, co może wzmacniać jena.
• Dane dotyczące zatrudnienia: Dane dotyczące zatrudnienia z Japońskiego Biura Statystycznego, w tym stopa bezrobocia, mogą zwiększyć lub obniżyć wartość jena.
• Ogłoszenia dotyczące polityki pieniężnej: Decyzje dotyczące stóp procentowych, zakupów aktywów i planów BoJ mogą mieć duży wpływ na jena. Nieoczekiwane zmiany mogą spowodować duże ruchy w parach walutowych z JPY.
• Ankieta Tankan: To kwartalne badanie nastrojów biznesowych przeprowadzane przez Bank Japonii oferuje wgląd w kondycję gospodarczą kraju na podstawie tego, czy jest ona pozytywna, czy negatywna.
• Bilans handlowy: Na jena może wpływać bilans handlowy Japonii (różnica w eksporcie i imporcie), ponieważ jest ona jednym z głównych krajów eksportowych. Nadwyżka może wzmocnić jena, a deficyt może go osłabić.

Wniosek

W tym artykule omówiliśmy jen japoński, odkrywając jego historię, rolę w japońskiej gospodarce i miejsce w globalnym krajobrazie finansowym. Widzieliśmy, jak jen ewoluował od wczesnych początków w XIX wieku, przechodząc wzloty i upadki gospodarcze, aby stać się trzecią pod względem obrotów handlowych walutą na świecie.

Zrozumienie wyjątkowej pozycji jena w globalnych finansach oferuje cenne informacje inwestorom i przedsiębiorcom. Oprócz znajomości różnych sposobów handlu jenem za pośrednictwem rynku kontraktów terminowych, rynku walutowych kontraktów CFD lub funduszy ETF, w podejmowaniu świadomych decyzji handlowych ważne jest też pamiętanie o kluczowych czynnikach, które wpływają na cenę japońskiej waluty.

Często zadawane pytania

Jak mogę handlować japońskim jenem?

Spekulować na temat wartości jena japońskiego możesz za pośrednictwem rynku forex, rynku kontraktów terminowych lub kontraktów CFD.

Który kraj używa jena jako swojej waluty?

Jen jest walutą używaną przez Japonię. Jen nie jest tym samym, co juan z Chin, chociaż mają ten sam symbol waluty.

Co oznacza po japońsku „jen”?

Słowo „jen” w języku japońskim oznacza „okrąg”. Wybrano je, ponieważ pierwsze monety w Japonii były okrągłe. W dzisiejszych czasach japoński system walutowy obejmuje zarówno monety, jak i banknoty papierowe o różnych nominałach.

Jakie banknoty są dostępne w Japonii?

Japonia wydaje banknoty o nominałach 1000 ¥, 2000 ¥, 5000 ¥ i 10 000 ¥.

Jak Japończycy liczą pieniądze?

Japończycy często liczą pieniądze w wielokrotnościach 10 000 jenów, w przeciwieństwie do Zachodu, gdzie waluty takie jak dolar amerykański lub euro są zwykle liczone w wielokrotnościach 1000.